Przedstawiamy pierwszą część artykułu Szymona Piróga (kierownika biura doradztwa technicznego w Pilkington Polska), który ukazał się na łamach czasopisma Zawód: Architekt (numer 78, marzec/kwiecień 2021).
Szkło jest materiałem stosowanym we współczesnej architekturze chętnie i często. Nowe czasy wymagają jednak nowych rozwiązań, a to materiał na tyle elastyczny, że nadąża za potrzebami projektowymi. Dzięki nowym metodom produkcji szkła, a co za tym idzie – lepszym parametrom technicznym i estetycznym, możemy projektować w pełni przeszklone fasady, które zapewniają odpowiedni komfort użytkowania przez cały rok. Warto poznać te możliwości materiału, które odbiegają od powszechnie znanych rozwiązań.
Szkło w trzech wymiarach
Szkło gięte nie jest w Polsce standardem, ale pojawia się zarówno we wnętrzach, jak i przeszkleniach fasadowych. O ile wykonanie pojedynczej tafli szkła giętego do zastosowań wewnętrznych jest proste, o tyle w przypadku przeszkleń zewnętrznych to proces bardziej skomplikowany. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu tzw. gięcie grawitacyjne, podczas którego materiał ułożony w piecu komorowym, podgrzany do wysokiej temperatury, dopasowuje się kształtem do zastosowanej formy. Dzięki tej technologii możemy wygiąć szkło monolityczne nawet o małym promieniu gięcia, np. w przypadku tafli o grubości 4 mm może to być nawet 100 mm.
Jeżeli myślimy o szybach giętych w fasadzie zewnętrznej, to wykorzystuje się do tego specjalne piece, które jednocześnie potrafią uformować taflę do wymaganego kształtu i zahartować ją. Gięcie tego materiału wykorzystywanego na elewacjach jest większym wyzwaniem, gdyż mamy do czynienia ze szkłem powlekanym i promienie gięcia zaczynają się tu od 2000 mm, a wymiar maksymalny tafli oferowany na rynku nie przekracza najczęściej 2400 x 4200 mm. Należy przy tym pamiętać o starannym doborze technologii wykonania, ponieważ powłoki powinny znajdować się raczej po stronie wklęsłej wygiętego produktu, aby uniknąć zniekształceń. Zespalanie szyb giętych wymaga dużej dokładności, obszernej przestrzeni produkcyjnej oraz czasu, co z kolei wpływa na cenę wyrobu końcowego, która jest wielokrotnie wyższa od standardowej płaskiej szyby zespolonej.
Tańszym rozwiązaniem, wykorzystywanym w projektach elewacji, może być zastosowanie technologii gięcia na zimno. W tym przypadku konieczna jest dokładna analiza naprężeń w szkle oraz uszczelnienie. Geometria wygięcia, ze względu na granice wytrzymałościowe, będzie cechować się dużymi promieniami.
Szyby gięte wyglądają bardzo efektownie, warto jednak zaznaczyć, że zharmonizowana norma europejska na szyby zespolone EN 1279 obejmuje swoim zakresem tylko szkło płaskie. Oznacza to, że szyby zespolone gięte nie są objęte znakowaniem CE. Producent może deklarować w tym zakresie zgodność, jednak bardzo ważna jest norma zakładowa, gdzie podane są wszystkie parametry i tolerancje, które powinna spełniać dostarczona szyba.