Przedstawiamy drugą część artykułu Szymona Piróga (kierownika biura doradztwa technicznego w Pilkington Polska), który ukazał się na łamach czasopisma Zawód: Architekt (numer 78, marzec/kwiecień 2021).
Szkło próżniowe
Obecne wymagania termiczne stawiane przegrodom szklanym przez Warunki techniczne wymuszają stosowanie szyb zespolonych dwukomorowych. Taki zestaw nawet w podstawowej konfiguracji osiąga grubość 44 mm oraz wagę 30 kg/m2. Ciekawą alternatywą może być szkło próżniowe zbudowane z dwóch tafli, które oddziela 0,2 mm próżni. Ta warstwa izolacyjna jest utrzymywana dzięki drobnej siatce z krążków dystansowych (0,5 mm średnicy – widoczne z bliska). W każdej szybie znajduje się również mały zaworek, przez który usuwa się zbędne powietrze. Jedna z tafli powinna mieć powłokę niskoemisyjną poprawiającą parametry termiczne. Takie szkło może mieć grubość 6,2 mm i osiągnąć współczynnik 0,9 W/m2K, a bardziej zaawansowana wersja o grubości 8,2 mm uzyskuje 0,7 W/m2K.
Szkło próżniowe jest znacznie cieńsze oraz lżejsze od standardowych szyb i dobrze sprawdzi się np. w obiektach zabytkowych, gdzie konieczne może być zachowanie starych ram okiennych z pojedynczymi taflami szkła. Ze względu na skomplikowany proces produkcji występują tu ograniczenia wymiarowe, co oznacza, że szyby nie mogą obecnie przekraczać wymiaru 2400 x 1500 mm. Szkło próżniowe bywa wykorzystywane jako element składowy szyby zespolonej jednokomorowej, może ona wtedy uzyskać parametr Ug nawet 0,5 W/m2k, czyli taki, jakim charakteryzują się szyby dwukomorowe.
Przezierne panele fotowoltaiczne
Skrót BIPV (Building Integrated Photovoltaics) oznacza rozwiązania fotowoltaiczne zintegrowane z budynkiem, a pojęcie to odnosi się do tych elementów, które zostały ulepszone o możliwość generowania energii, np. szyby fasadowe, okna, świetliki. Półprzezroczyste panele fotowoltaiczne zwykle wykonane są na bazie ogniw krzemowych monokrystalicznych, zlaminowanych pomiędzy warstwami szkła. Ogniwa pokrywają szybę tylko częściowo, co zapewnia wysoką przepuszczalność światła. Półprzezroczyste panele fotowoltaiczne mogą być dostarczane zarówno jako pojedyncze tafle laminowane, jak i w szybach zespolonych, zapewniając wyjątkowe połączenie atrakcyjnego wyglądu, przepuszczalności światła, doskonałych parametrów izolacyjności termicznej oraz wysokiej sprawności przetwarzania energii.
Standardowe ogniwa laminowane w szkle mają zwykle kształt kwadratów, jednak ciekawszym rozwiązaniem mogą być produkty z ogniwami w kształcie poziomych cienkich pasków. W przypadku BIPV moduły fotowoltaiczne o wymiarach 10,85 x 157 mm, łączone ze sobą poziomo, rozłożone są równomiernie na powierzchni szyby, z daleka wyglądają podobnie do szkła z poziomymi pasami sitodruku. Przy elementach nieprzeziernych, np. w pasach stropowych, stosuje się spandrele BIPV. Gwarantują one całkowite pokrycie modułami fotowoltaicznymi przeszkleń pasów międzykondygnacyjnych. Są atrakcyjnym architektonicznie, nieprzezroczystym rozwiązaniem o wysokiej gęstości i średniej efektywności energetycznej modułu (na poziomie 20%). Spandrele fotowoltaiczne zostały zaprojektowane jako uzupełnienie oferty produktów półprzezroczystych, pozwalają one na zwiększenie ogólnej wydajności energetycznej budynku.
Obecnie trwają prace nad nowymi technologiami półprzeziernych ogniw fotowoltaicznych. Jedną z możliwości jest wykorzystanie perowskitu, którego charakterystyczna struktura sprawia, że idealnie nadaje się do budowy niskokosztowych i wydajnych ogniw fotowoltaicznych. Nowością i rewolucją w dziale fotowoltaiki jest też technologia kropki kwantowej. Takie moduły są całkowicie przezierne i na pierwszy rzut oka nie różnią się od zwykłej szyby okiennej. Na czym polega ta technologia? Kropki kwantowe to małe półprzewodniki o wielkości kilku, kilkudziesięciu nanometrów, mają większą sprawność od krzemu i nie tracą jej z upływem czasu, a w porównaniu do perowskitu są bardziej stabilne. Dodatkową zaletą jest możliwość emitowania światła. Do rozwoju tej technologii potrzebne są jednak zaawansowane technologicznie mikroskopy elektronowe (ze względu na bardzo małe rozmiary kropek kwantowych).